Het paard in Nederland

Het behoud van Nederlandse paardenrassen is van groot belang.Welke rassen kennen we van oorsprong in Nederland en welke functies vervullen ze?
Het paard heeft in de loop van de jaren vele verschillende functies gekend. In Nederland is het paard onder andere ingezet als oorlogs-, landbouw- en koetspaard. Tegenwoordig worden paarden vooral gebruikt voor recreatie en sport.

Er zijn vier van oorsprong Nederlanse paardenrassen: het Friese paard, het Gelders paard, de Groninger en het Nederlands trekpaard. Alle vier de rassen zijn in het verleden met uitsterven bedreigd. Het Groninger en Gelders paard worden door de Food and Agricultural Organization (FAO) als bedreigd gekenmerkt, terwijl het Nederlands trekpaard nog als kwetsbaar wordt getypeerd. Het Friese paard wordt niet meer als kwetsbaar gezien, maar hier ligt inteelt op de loer.

Het is belangrijk dat deze rassen behouden blijven, omdat ze levend cultuurhistorisch erfgoed vormen en een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van Nederland.


Details | Volledige tekst

Fokkerij workshop voor mbo docenten

Op de Nationale Dag van het Levend Erfgoed geeft het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) van Wageningen University and Research Centre (WUR) met de Stichting Zeldzame Landbouwhuisdieren (SZH) een workshop over de mogelijkheden voor het mbo onderwijs van het digitale leerboek Fokkerij en van de Kennisbank Zeldzame Landbouwhuisdieren.

Het digitale leerboek Fokkerij staat sinds 2009 in de “Electronic Content Catalogus” van het Ontwikkelcentrum in Ede. De ingang wordt gevormd door de beschrijving van situaties en vragen in de praktijk van de fokkerij van: rundvee, varkens, kippen, schapen, geiten, paarden, honden, katten en vissen. Het leerboek is samengesteld door de leerstoelgroep Fokkerij en Genetica en het CGN (WUR).

| Elektronisch Leerboek Fokkerij |

Het Paard in Nederland

Onlangs heeft het CGN een brochure uitgegeven over het Paard in Nederland. Het doel van die brochure is om aan te geven hoe de genetische diversiteit bij het paard ervoor staat en om aan te geven hoe de genetische diversiteit in Nederland benut wordt. De achtergrondinformatie voor de brochure is samengevat in CGN rapport 17 ook met de titel: Het Paard in Nederland. De brochure en het rapport zijn beschikbaar via de CGN website.

Rapport | Brochure | Website CGN

Nationale Dag van het Levend Erfgoed

Op zondag 29 augustus 2010 wordt de Nationale Dag van het Levend Erfgoed gehouden. Op deze dag wil de Stichting Zeldzame Huisdierrassen meer dan vijftig zeldzame Nederlandse landbouwhuisdierrassen laten zien. Ook zullen enkele buurrassen uit België en Duitsland aanwezig zijn.

Elke diersoort heeft een eigen 'plein': Rund, Paard, Hond, Geit/Schaap en Kleinvee. De verschillende pleinen hebben een eigen programma met keuringen, demonstraties, presentaties en competities.

Ook zal er een culinair plein zijn. Op dit plein komen alle initiatieven op het gebied van het vermarkten van de zeldzame rassen te staan. Hierbij kunt u denken aan de verschillende producten die de rassen leveren, zoals vlees, eieren, melk en wol. Ook dit plein heeft zijn eigen programma met o.a. kookworkshops.

Website Dag van het Levend Erfgoed

"Niet iedereen is Anky" : de toekomst van Groninger en Gelderse paardenrassen

De Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) zet zich onder andere in voor Groninger en Gelderse paardenrassen. Bij deze paarden is sprake van een aantal mogelijke problemen. Voorbeelden hiervan zijn een tekort aan hengsten, inteelt en de vertegenwoordiging door meerdere stamboeken. Om te bepalen of er daadwerkelijk problemen zijn en om de belangen van de paarden beter te kunnen behartigen wil de SZH weten welke toekomstperspectieven houders van Groninger en Gelderse paarden zien voor hun dieren.

Concreet probeerde het onderzoek de volgende vragen te beantwoorden: waarom houden en fokken mensen deze paarden? Hoe zien de houders/fokkers de toekomst van de paarden op kortere en langere termijn? Wat zijn de grootste problemen bij het fokken van de paarden? Moeten de paardenrassen behouden blijven en waarom? Conclusie is dat voor beide paardenrassen goede toekomstperspectieven worden gezien in de recreatieve houderij. De houders van de Gelderse rassen zien ook toekomst voor hun paarden in de sport.

Details | Volledige tekst | Wikipagina van Bokt.nl (Gelderlander)

Pascal, een hengst met een late roeping

Boerenvee gaat op bezoek bij Femke Drijver in Moordrecht. Femke heeft haar hart verpand aan Gelderse paarden. Met lede ogen aanschouwt ze hoe de populatie Gelderse paarden almaar krimpt. Femke spant zich in om voor haar moeders hengst Pascal een goedkeuring als dekhengst bij het KWPN te bemachtigen. Naast zijn eigen kwaliteiten is Pascal waardevol voor de fokkerij omdat hij kan zorgen voor onverwant bloed in de fokkerij van Gelderse paarden

Details | volledige tekst

Dieren digitaal

Op deze website van de Universiteit van Utrecht staat een verzameling gedigitaliseerde boeken, foto's, films en objecten die te maken hebben met de verbeelding van het dier in onderwijs en onderzoek.

De website biedt een blik terug in de tijd van de diergeneeskunde. Normaal gesproken zijn deze collecties fysiek niet toegankelijk. Door het materiaal nu digitaal ter beschikking te stellen wordt het weer toegankelijk voor het veterinair onderwijs.

Het spectrum van dit project is te breed om in één keer te verwezenlijken. Vandaar dat besloten werd om te beginnen met een dier waarmee de geschiedenis van de diergeneeskunde zich treffend laat verbeelden: het paard. Veel beschrijvingen in handschrift en druk zijn over het paard verschenen, waarbij de onderwerpen uiteen lopen van paardenrassen tot rijkunst en van anatomie tot chirurgie. De tot nu toe geselecteerde bronnen in Dieren Digitaal bieden een overzicht van de geschiedenis van de paardengeneeskunde vanaf de oudheid tot nu.

Details | ga naar het onderdeel Paard op de website 'Dieren digitaal'

Welzijnsvoer maakt paardenleven plezieriger

Boerenvee meldt dat 'Chaff', een gehakseld mengsel van vooral gras, luzerne en soms ook stro, overwaait vanuit Engeland. Fabrikanten van paardenvoer spelen in op de toenemende aandacht voor dierenwelzijn in de paardenhouderij. Het mengen van gehakseld ruwvoer met krachtvoer verlengt de vreettijd en zorgt voor een betere benadering van het natuurlijke gedrag van paarden. De bijbehorende toename van het aantal kauwbewegingen is bovendien erg gezond voor paarden, vooral vanwege de grotere speekselproductie.

Details | volledige tekst | alle artikelen in Boerenvee no. 5

Balans tussen fokkerij en biodiversiteit bij paarden

De Stichting Zeldzame Huisdierrassen en het Centrum voor Genetische Bronnen organiseerden op 30 oktober 2009 onder bovengenoemde titel een symposium in Lelystad. In de ochtend kwam hoofdzakelijk de theorie aan bod en ’s middags werd door verschillende sprekers de stand van zaken in de praktische fokkerij belicht. Speciale aandacht was er voor de oorspronkelijke Nederlandse rassen en het fokken in kleine populaties waarbij de dieren veelal eigendom zijn van hobbyisten. De power point presentaties van de sprekers zijn opgenomen in de kennisbank.

De presentaties:

Programma en samenvattingen | Presentatie Productschappen Vee, Vlees en Eieren | Presentatie 'Basisprincipes fokkerij en inteelt' | presentatie 'Genomics tegen erfelijke gebreken' | presentatie 'Nederlandse paardenrassen' | presentatie 'Fokkerij en biodiversiteit van het Gelderse paard | presentatie 'Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie' | presentatie 'Inteelt beheersbaar maken in een gesloten Friese paardenpopulatie' | presentatie 'Het KWPN tuigpaard fokdoel en introductie nieuw bloed' | presentatie 'Doel van importeren fjordenpaarden'

Gelderse paarden trekken weer de gouden koets

Traditiegetrouw worden morgen weer Gelderse paarden ingespannen om koningin Beatrix en haar gevolg met de Gouden Koets naar het Binnenhof te rijden. Reden voor de Gelderlander Paard Associatie om nog maar weer eens de aandacht te vestigen op dit Nederlandse, zeldzame huisdierras. De kwaliteiten van het Gelders paard worden momenteel herontdekt. Wereldberoemd was dit paardenras vroeger al vanwege het brave karakter, dat het Gelders paard nu bijzonder geschikt maakt voor de Gouden Koets, de bereden politie en de grote massa recreatieruiters en menners.

Bericht Levende Have | filmpje over het Gelders Paard | website Gelders paard

Gelderse paarden in het Friese Gaasterland

De familie Westhof woont in het plaatsje Warns, gelegen onder de rook van Stavoren. Ze hebben daar een groot melkveebedrijf met melkkoeien en een grote kudde schapen. Het bedrijf wordt gerund door vader en zijn beide zoons. Op dit toch vrij grote bedrijf vind je geen trekkers of ander zwaar modern materiaal. Al het voorkomende werk wordt zo veel mogelijk, met inzet van paarden, door hen zelf uitgevoerd. Alleen voor het zwaardere werk wordt de loonwerker ingeschakeld

Details | volledige tekst

Veelzijdig Groninger paard moet ontdekt worden

In Boerenvee een artikel over het gebruik van Groninger paarden. Wie een betrouwbaar en rustig paard zoekt waarmee je kunt dressuren, springen en aangespannen rijden, kan de aanschaf van een Groninger Paard overwegen. Deze harde werkers van weleer zijn bij uitstek geschikt voor mensen die een paard willen voor recreatiedoeleinden. Fokkers en liefhebbers van het ras hopen dat het Groninger paard de kans krijgt om verder te groeien.

Details | volledige tekst | meer over het Groninger paard in de Kennisbank

"Het paard" van Quadekker digitaal beschikbaar

Voor de Kennisbank heeft Bibliotheek Wageningen UR in samenwerking met het Nationaal Veeteelt museum in Beers het volgende boek van Quadekker gedigitaliseerd: "Het paard, lichaamsbouw en inwendige organen, met 5 gekleurde, beweegbare platen en geillustreerd, voor fokkers, liefhebbers en bezitters van paarden, alsmede voor landbouw-onderwijs en cursussen in hoefbeslag". De kleurenplaten zijn (in kleur) te vinden aan het einde van het boek.

Details | volledige tekst

Gelderse paard bij Vroege Vogels

De website van Boerenvee meldt dat de Stichting Zeldzame Huisdieren het Gelders paard onlangs uitriep tot ras van het jaar 2009. Dat was reden voor het programma Vroege Vogels om een kijkje te nemen bij het Gelderse paard.

Uitzending Vroege Vogels

Het Zeeuwse trekpaard als vaste medewerker

Het Belgische of Zeeuwse trekpaard behoort niet tot de zeldzame huisdierrassen. Toch ligt de glorietijd van het ras jaren achter ons. Dat was voordat de tractor zijn intrede deed in de landbouw. De levende krachtbron heeft het moeten afleggen tegen het motorische geweld. Het aantal trekpaarden is sterk teruggelopen en zeker het aantal dat nog regelmatig voor het werk wordt ingezet. Maar ze zijn er nog, de rustige krachtpatsers, die op een enkel commando in het gareel gaan hangen om de ploeg of wagen in beweging te brengen. De laatste jaren is er mede door de groei van de biologische landbouw weer hernieuwde belangstelling.

Details | Volledige tekst

Met trekpaarden in bossen werken is erg milieuvriendelijk

Bosbouwers die full time met trekpaarden werken zijn zeldzaam. In het Limburgse Beesel is Theo Nijssen één van die zonderlingen. Naast het boswerk rijdt hij met zijn paarden ook nog fanatiek vierspan. Een reportage in Boerenvee.

Details | volledige tekst

De geschiedenis en toekomst van het Gelders paard in Nederland

In deze notitie beschrijft het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland (KWPN) de achtergronden, huidige situatie en toekomstverwachting van het Gelders paard, bekeken vanuit het Nederlands biodiversiteitsbeleid én vanuit een fokbeleid, dat zich richt op breed inzetbare, vriendelijke paarden, geschikt voor (top)sport en recreatief gebruik. Aanleiding voor de notitie is een motie die de Tweede Kamer heeft ingediend, om de toekomst van het Gelders paard, als zeldzaam huisdierras, veilig te stellen

Details | volledige tekst

Stichting Zuid-Limburgs Trekpaard

Sinds 1 september heeft de Stichting Zuid-Limburgs Trekpaard een eigen website. Deze stichting heeft als doelstelling het in stand houden van het werkend trekpaard, de natuurlijke krachtbron voor de landbouw en bosbouw in Zuid-Limburg, alsmede het in stand houden van werktuigen en vaardigheden die samenhangen met het werken met trekpaarden als een levend cultuurhistorisch monument. De website is nu ook te vinden in de Kennisbank.

Details | website

Fokken van Gelderse paarden in Boerenvee nummer 2

In nummer 2 van Boerenvee een reportage over het fokken van Gelderse paarden. Het Gelderse Paard kan zowel onder het zadel als in het tuig, men heeft vooral lol aan fokken, maar dan wel modern fokken. "Het Gelderse paard mag geen museumstuk worden", zo vindt het fokkersechtpaar Hekkert.

Details | volledige tekst | alle artikelen uit Boerenvee no. 2

Boerenvee

Er is een nieuw tijdschrift voor (hobby)houders van boerderijdieren: Boerenvee. In dit tijdschrift veel aandacht voor zeldzame rassen. De uitgever is bereid om voor de Kennisbank deze artikelen digitaal beschikbaar te stellen. Het tijdschrift wordt ook ondersteund met een informatieve website.

De artikelen uit het eerste nummer in de Kennisbank | website Boerenvee.nl