'Variatie in Vee' nu online!

Onder de titel 'Variatie in Vee; Biodiversiteit op de boerderij bedreigd' heeft de Stichting Bio-Wetenschappen en Maatschappij in nauwe samenwerking met de Stichting Zeldzame Huisdierrassen en het Centrum voor Genetische Bronnen een nieuw “biocahier” uitgegeven.

Het cahier vertelt over de geschiedenis van onze landbouwhuisdieren, over het ontstaan van de genetische variatie bij koeien, paarden, varkens, schapen, geiten, kippen en honden. Waarom bewaren we de genetische diversiteit en hoe doen we dat? Het cahier kan gebruikt worden in het biologie onderwijs op HAVO en VWO. “De Praktijk” ontwerpt een driedelige lessenserie waarin het gebruik van dit cahier gestimuleerd wordt.

| Details | Volledige tekst | Alle cahiers |

Variatie in vee

Op de Nationale Dag van het Levend Erfgoed presenteert de Stichting Biowetenschappen en Maatschappij het nieuwe cahier: “Variatie in Vee".

Dit cahier is samengesteld met medewerking van de Stichting Zeldzame Landbouwhuisdieren (SZH) en het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) van Wageningen University and Research Centre (WUR). BWM heeft De Praktijk gevraagd een serie van 3 lessen te ontwikkelen voor bovenbouw havo/vwo voor het vak biologie.

Tijdens de Nationale Dag van het Levend Erfgoed wordt er een korte workshop gehouden waarin de inhoud van het cahier en de lessenserie wordt toegelicht. Voor en na de workshop is de variatie in vee in levende lijve te zien tijdens de keuringen en demonstraties die op de Nationale Dag van het Levend Erfgoed plaatsvinden.

Programma (aanvang 14.00 u; einde 15.15 u)

Kor Oldenbroek (CGN): de inhoud van het cahier

Yuri Matteman en Caspar Geraedts (De Praktijk): de inhoud van de lessenserie

Plaats: Landgoed Velder, Liempde (Noord-BrabantVelderseweg 14 A, 5298 LE Liempde

Opgave: kor.oldenbroek@wur.nl

Meer informatie over de Workshop en opgave

Announcement of a new publication in the library catalogue: Local Cattle Breeds in Europe

The book 'Local Cattle Breeds in Europe : developments policies and strategies for self-sustaining breeds' is now available in the library catalogue.

Which policies and strategies are required to successfully maintain our European Farm Animal Genetic Resources? The European local cattle populations were a target in the EURECA project, co-funded by the European Commission (EU AGRI GENRES 870/04). The general aim was to better understand the state of the breeds, to identify factors that contribute to their success or failure, and to recommend decision-making tools for development of ambitious and sound strategies and policies. With this publication “Local cattle breeds in Europe: Development of policies and strategies for self-sustaining breeds” we share the methodology and give a comprehensive view on the local cattle breeds in Europe.

The Pdf of the publication can be downloaded and printed from the following websites: http://www.regionalcattlebreeds.eu , http://www.cgn.wur.nl/UK/CGN+General+Information/Publications/2010/ and the E-depot of Wageningen UR Library

Hardcopies of the EURECA publication can be ordered from Wageningen Academic Publishers (www.wageningenacademic.com/cattlebreeds)
"

Details | volledige tekst

Resultaten van twee EU projecten

Op 5 en 6 mei 2010 is bij de FAO in Rome een workshop gehouden waarin de resultaten van twee EU projecten over zeldzame rassen zijn gepresenteerd.
In het eerste project genaamd “Globaldiv” is veel onderzoek gedaan naar de genetische afstanden tussen Europese rassen om hun onderlinge verwantschap vast te stellen. Deze resultaten zijn gepresenteerd en er is aangegeven hoe deze gebruikt kunnen worden bij het nemen van beslissingen voor het conserveren van rassen.
In het tweede project genaamd “EuReCa” is onderzocht op welke verschillende manieren lokale Europese runderrassen gebruikt en bewaard worden in kleine populaties.

Ga naar de presentaties

Link naar ALBC opgenomen

Bij de links in de kennisbank is een link opgenomen naar de website van de American Livestock Breeds Conservancy. Dit is de zusterorganisatie van de Stichting Zeldzame huisdierrassen die zich in de VS inzet voor het behoud van zeldzame rassen. De website bevat veel waardevolle informatie.

Ga naar de website van de ALBC

Erfgoed Schapenrassen

Veertien landen hebben meegedaan aan een inventarisatie van zeldzame schapenrassen. Uiteindelijk hebben vijf landen meegedaan aan het EU-project 'Heritage Sheep Breeds'. Door middel van stamboeken en/of rasverenigingen is informatie verzameld over regionale rassen. Ook is gekeken welke rassen economisch interessant zijn. Op basis hiervan zijn enkele rassen geselecteerd waarvan sperma is verzameld en ingevroren. Op deze manier wordt de genetische diversiteit behouden voor de toekomst.

Details | Volledige tekst | Website Heritage Sheep

Nieuwe publicatie FAO

Het tweede deel van de nieuwe FAO serie Animal Production and Health is verschenen: Preparation of national strategies and action plans for animal genetic resources.

Begin negentiger jaren zijn binnen de FAO de eerste stappen genomen voor een programma voor het behoud van dierlijke genetische bronnen. Dit resulteerde in 2007 uiteindelijk tot een 'Global plan of Action'. Dit plan op wereldschaal moet vertaald worden naar nationale strategieën. Deze publicatie geeft richtlijnen om landelijke plannen voor te bereiden of te verbeteren.

Details | Volledige tekst

De verdwijning van de Friese windhond

In 2002, gelijktijdig met de tentoonstelling Vorstelijk Vee in Apeldoorn,kwam het boek ‘De Nederlandse hondenrassen’ van Rietje Lentjes uit, waarin beschreven wordt dat de Friese windhond kort na 1923 zou zijn uitgestorven toen de zogenoemde lange jacht bij wet verboden werd. Na een speurtocht door de literatuur blijkt dat de hond nog tot en met de tweede wereldoorlog zou zijn voorgekomen. De grote vraag is nu of het mogelijk is dit ras weer nieuw leven in te blazen

Details | Volledige tekst

Verslag ERFP seminar IJsland

Van 29 april tot 3 mei hebben de Europese nationale coördinatoren voor Animal Genetic Resources een bezoek gebracht aan IJsland. Tijdens dat bezoek is een seminar gehouden waarvan de presentaties te vinden zijn op:

http://www.rfp-europe.org/template02.php?id=20&lang=EN&id_meeting=11

De presentatie van Emma Eythorsdottir geeft een goed beeld van de unieke IJslandse koeien, schapen en paardenpopulatie. In de bijdrage van Nina Saether worden de oorspronkelijke Noorse runderrassen op een groot aantal punten vergeleken (onder andere op graasgedrag!) met het overheersende Noorse Rode ras.

Het fokken van de Friese of met Fryslan verwante dierrassen

Het kenniscentrum voor zeldzame of oorspronkelijke Friese dieren-, planten- en fruitrassen 'It Griene Nest' heeft een brochure uitgegeven waarin achtergronden en aanwijzingen worden gegeven die van nut kunnen zijn bij het fokken van zeldzame rassen. Voor de eenvoudige beschrijving van de kennis over erfelijkheid en fokkerij heeft de auteur, Johannes Spyksma, gebruik gemaakt van een CGN notitie. Daarna gaat hij specifiek in op het fokken van (Friese) paarden, koeien, schapen, honden, kippen en geiten. De brochure wordt afgesloten met vragen en antwoorden die voor onderwijsdoeleinden gebruikt kunnen worden. De brochure is on line beschikbaar in de kennisbank.

Details | volledige tekst

Genetic conservation of endangered animal populations

Pieter Oliehoek wrote a thesis on this subject in a joint project of the Centre for Genetic Resources the Netherlands and the Animal Breeding and Genomics Centre of Wageningen University. The thesis shows that the studied captive populations lost most of the genetic variation that was present in the founders. It also shows that populations could still double their genetic diversity with a adequate mating plan with optimal contributions. E.g the base population of the Icelandic Sheepdog consisted of 36 founders and the current diversity is equal to only 2.2 equally contributing founders with no loss of founder alleles in descendants. In the thesis a methods for correction of missing parents in pedigrees are studied and effects of errors in pedigrees are calculated.

Details

Afscheidsseminar Erling Fimland

Op 12 januari 2009 is Erling Fimland met pensioen gegaan. Ter gelegenheid daarvan was er een afscheidseminar in Aas, het "Wageningen" van Noorwegen. De inleiders belichten verschillende aspecten van zijn werk als onderzoeker fokkerij tot en met zijn interim directeurschap van de Nordic Genebank, de Scandinavische planten, dieren en bomen genenbank. John Woolliams gaf een overzicht van de methoden die er zijn om genetische variatie te behouden. Odd Vangen beschreef hoe de fokkerij in 1960 nog in de handen lag van de boer en nu in handen van een paar multinationals. Morgen Tvedt en Ingrid Olesen besteedden veel aandacht aan de vraag wie nu en in de toekomst de eigenaar is van de genen in internationale perspectief. Ab Groen schetste de internationalisering van het fokkerijonderwijs. Erling Fimland presenteerde de belangrijkste resultaten van het Noorse fokkerijonderzoek in de afgelopen 50 jaar. Zijn stokpaard ontbrak niet: fok duurzaam met een breed fokdoel en conserveer rassen en genetische variatie binnen een ras.
De presentaties van John Woolliams, Odd Vangen en Erling Fimland zijn opgenomen in de kennisbank.

Bekijk de 3 presentaties

New opportunities for conservation genetics with genome wide information

On December 8 the working group biodiversity within the Animal Breeding and Genomics Centre (ABGC) initiated an international seminar to highlight the opportunities of genomics for conservation of animal genetic diversity. John Woolliams (Roslin Institute, UK) gave the opening lecture. He underlined the need for conservation in the process of sustainable intensification of food production with animals. The genomic revolution, the dense SNP genotyping at low costs, gives the possibilities to use footprints of selection for the detection of loci involved in adaptations. Martino Cassandro (University of Padova) illustrated the use of genomics in breeding programmes for local Italian breeds and in the development of regional products of these breeds. The power point presentations of John Woolliams and Martino Cassandro are made available here:

Details | presentation Woolliams
Details | presentation Cassandro

Internationaal symposium: New opportunities for conservation genetics with genome wide information

Locatie: Hotel De Nieuwe Wereld, Wageningen
Organisatie: Animal Breeding and Genomic Centre, Centre for Genetic Resources, The Netherlands, Graduate schools WIAS and PE&RC

Datum en tijd: Maanday 8 December 2008 09.00–17.00

Genetische diversiteit is van groot belang om te kunnen blijven inspelen op veranderingen in omgeving, markt of milieu. De aanwezige genetische diversiteit gaat echter sterk achteruit, zowel in het wild als in gewassen en gedomesticeerde dieren. Door de snelle ontwikkelingen in de moleculaire biologie is het sinds kort mogelijk om genetische variatie zeer gedetailleerd te bepalen over het gehele genoom. Dit symposium zal inspringen op de nieuwe mogelijkheden voor genetische conservatie dankzij de nieuwste moleculaire technologieën.

Gastsprekers:
Professor John Woolliams (Roslin Institute, UK): From animal genetic resources to the animal genomic revolution
Dr. Theo van Hintum (CGN, NL): Conserving and mining plant genetic resources using knowledge of the genome
Dr. Richard Crooijmans (WUR, NL): New molecular technologies in animal biodiversity

Voor aanmelden of meer informatie kunt u contact opnemen met: Krista.Engelsma@wur.nl

Nieuwsbericht CGN | flyer

Breeds at risk: Definition and measurement of the factors which determine endangerment

In een artikel in Livestock Science dat binnenkort op papier uitkomt (maar al wel electronisch beschikbaar is) doet Lawrence Alderson een aantal voorstellen om de risico's van het uitsterven van rassen beter te kunnen meten. Tot nu toe rekenen FAO en EU alleen met het aantal (vrouwelijke) dieren om de status van een ras vast te stellen. De EU werkt weliswaar met verschillende aantallen voor de verschillende diersoorten, maar in die methode wordt niet over grenzen heen gekeken. Alderson stelt voor om allereerst naar de aantallen te kijken, maar daarbij wel rekening te houden met de voortplantingssnelheid van een soort, met de verhouding tussen manlijke en vrouwelijke dieren en met het generatieinterval. Daar kan nog een verwachting aan gekoppeld worden die gebaseerd is op de huidige investeringen in fokprogramma's. Vervolgens stelt hij voor de geografische concentratie van een ras te meten: Wat is de diameter van de cirkel waarin zich 75 % van de populatie bevindt? Als laatste stelt hij voor ook de genetische erosie binnen een ras mee te nemen bij het vaststellen van de status van een oorspronkelijk ras. Alderson zelf hecht grote waarde aan een zuiver ras (zonder invloeden van andere rassen) met een hoge mate van heterozygotie en weinig inteeltproblemen

Details

GlobalDiv

In de kennisbank is de link naar de website van het Globaldiv-project toegevoegd. Dit is een driejarig EU-project waarin expertise over dierlijke genetische bronnen vanuit de hele wereld wordt bijeengebracht. In het project wordt een breed scala aan initiatieven uitgevoerd. Eén daarvan is het uitgeven van een electronische nieuwsbrief. De vijfde nieuwsbrief van 30 september 2008 is volledig gewijd aan pluimvee. Het bevat o.a. een artikel over de perspectieven van genetische bronnen bij pluimvee, een artikel over moleculaire karakterisering van genetische diversiteit bij kippen en een verslag van het in-vitro bewaren van een oorspronkelijk Duits pluimveeras.

Details | website | alle links naar organisaties bij de Kennisbank

Genetic management of small populations: from theory to practice

Onder deze titel presenteerde Theo Meuwissen zijn visie op het conserveren van zeldzame huisdierrassen. Zijn power point presentatie (in het Engels) is toegevoegd aan de Kennisbank. Hij trok de volgende conclusies:
• Probeer zeldzame rassen rendabel te maken (cruciaal voor overleving)
• Streef een effectieve populatiegrootte na van 100 dieren (50 was de norm)
• Wanneer de afstamming bekend is van de dieren, pas dan zijn computerprogramma toe waarbij de optimale bijdrage van elk dier aan de volgende generatie wordt berekend.
• Wanneer de afstamming niet bekend is, zet dan fokcirkels op waarbij manlijke dieren roteren van de ene kudde naar de andere.
• De selectie van de fokdieren (en hun verwantschap met de populatie) is belangrijker dan het paringsschema dat je toepast.
• De genomica (SNP toepassingen) kan kenmerken van minder productieve rassen efficiënt “overzetten” naar productieve rassen.
• De SNP-chip toepassingen maken afstammingsregistratie overbodig en ze kunnen de historie van de populatie aan het licht brengen (aantal bottle necks en hun impact).

Details | volledige tekst

Reproductive Biotechnology and Gene Mapping: Tools for Conserving Rare Breeds of Livestock

J.A. Long van het Beltsville Agricultural Research Center (USDA Beltville) geeft in dit artikel voorbeelden hoe voortplantingstechnieken en moleculaire genetica toegepast worden in het conserveren van bedreigde rassen. Wanneer de veehouderij in een land intensiever wordt, dreigen de oorspronkelijke landrassen te verdwijnen. Deze rassen zijn veel beter aangepast als het gaat om graasgedrag en warmtetolerantie. Hij geeft allereerst een korte beschrijving van de inventarisatie van de FAO die gerapporteerd is in 2007 in Interlaken. Het aantal professionele genenbanken voor dieren is wereldwijd beperkt tot 10. Er zijn al veel voorbeelden hoe met behulp van geconserveerd sperma en embryo's de fokkerij van zeldzame rassen wordt ondersteund. Maar Lang geeft ook twee voorbeeelden hoe met geconserveerde somatische cellen in combinatie met de kloon techniek "uitgestorven" rassen nieuw leven ingeblazen wordt: in Nieuw Zeeland zijn er weer twee vaarskalveren van het Enderby Island ras geboren en in Zuid Europa is er weer een Mouflon schaap geboren uit eicellen van twee mouflons die dood gevonden zijn. Genetische merkers leren ons veel over de domesticatie van de diersoorten en het onstaan van rassen in de loop van de tijd. Long vindt het belangrijk om bij dit type onderzoek nu de wilde voorouders te gaan betrekken. Dat laat zien welke wellicht interessante genetische variatie verdwenen is in het domesticatieproces.

Details

Link met de Nordic Genebank toegevoegd aan kennisbank

De organisaties die zich in Scandinavië bezig houden met het behoud en gebruik van genetische bronnen bij dieren, planten en bomen hebben hun krachten gebundeld in de Nordic Genebank. Deze organisatie heeft een engelstalige website en daarop zijn ook electronische versies te vinden van hun tijdschriften Diversity en nordicGENEresources. Dit laatste blad komt éénmaal per jaar uit en bevat voorbeelden van het gebruik van genetische bronnen. In het 2008-nummer staat een interessant artikel over de perfecte match van traditionele rassen en traditionele graslanden. Ook is er een interessant artikel te vinden over het "Finnhorse". Dit is een all round Fins ras dat breed in de belangstelling staat. Olafur Dyrmundsson wijdt een artikel aan "the Icelandic Leadersheep". Dit is een lijn binnen het lokale schapenras met bijzondere eigenschappen: ze leiden de kudde en zijn zeer alert en attent. Ze kunnen slecht weer (sneeuwstormen) zien aankomen en weigeren dan om de stal te verlaten. Voor deze eigenschap is een complex van genen verantwoordelijk. Het spreekt voor zich dat deze eigenschap gekoesterd wordt in een conserveringsprogramma.

Details | website

"Investigations on merging breeds in genetic conservation schemes"

Jörn Bennewitz, Henner Simianer en Theo Meuwissen beantwoorden in bovengenoemd artikel in J.Dairy.Sci. 91: 2512-2519 een basale vraag over het conserveren van zeldzame rassen van landbouwhuisdieren: kun je zwaar bedreigde rassen niet beter opnemen in een "synthetic", een kruisingspopulatie, en zo de diversiteit maximaal behouden? Erg kleine populaties hebben immers een grote kans om allelen te verliezen door random drift en de kans op uitsterven is meestal heel groot. Wanneer een klein ras een hoge marginale diversiteit combineert met een hoge kans op uitsterven, is het kruisen met een nauw verwant ander zeldzaam ras de beste oplossing. In de kruisingspopulatie wordt de inbreng van de afzonderlijke rassen bepaald door hun marginale diversiteit. Maar in het algemeen is het advies: bewaar zeldzame rassen in gesloten populaties.